Już za kilka tygodniu w Polsce wejdzie w życie implementacja dyrektywy unijnej dotycząca obowiązkowej sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (dyrektywa CSRD z 2023 r.). Jest to istotna nowość, gdyż od 1 stycznia 2024 r. zaczęły obowiązywać europejskie standardy raportowania w tym obszarze (ESRS). Raportowanie o zrównoważonym rozwoju zacznie dotyczyć wielu firm, które dotąd nie musiały tego robić, a jednocześnie będzie to ściśle sformalizowana procedura, jednolita dla wszystkich.
W kolejnych latach przedsiębiorstwa, w zależności od ich wielkości, będą zobligowane do wykonywania szeregu nowych czynności zwieńczonych przygotowaniem raportu. Jednak już teraz wiele przedsiębiorstw, które będą sporządzać pierwsze raporty za rok 2025 i lata późniejsze otrzymuje od kontrahentów prośby o przedstawianie informacji dotyczących śladu węglowego, pozostałych kwestii środowiskowych, zagadnień społecznych oraz ładu korporacyjnego.
Regulacja nakłada nowe obowiązki na przedsiębiorstwa – także w sektorze komunalnym. Nawet jeśli w wielu przypadkach wymogi sprawozdawcze są wyznaczone na później niż 2025 rok, to już dziś należy podjąć działania, które w kolejnych latach zaraportujemy. Nowe trendy określane skrótem ESG (environmental - środowisko, social responsibility – społeczna odpowiedzialność, corporate governance – ład zarządczy) wyznaczają kierunki uzyskiwania przewagi konkurencyjnej, czyli zgodność z ideą i standardami ESG; oznacza to większe szanse finansowania rozwoju oraz pozyskiwania nowych rynków zbytu.
Przyjęte uregulowania prawne nie kończą procesu zmian w tym zakresie. Kolejne regulacje są w przygotowaniu (m.in. standardy sprawozdawczości dla MŚP, standardy sektorowe, regulacje mające na celu zapobieganie greenwashingowi, regulacje obligujące do zachowania należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju). Nie można też zapominać o unijnej taksonomii, która wpływa znacząco na możliwość uzyskiwania środków finansowych.
Konieczne jest przygotowanie samorządu i jego jednostek do funkcjonowania w nowych uwarunkowaniach. Warunkiem dostosowania się do nowych regulacji jest rozwój „zielonych kompetencji oraz wykorzystania potencjału rozwojowego koncepcji ESG. Niezbędne jest także dostosowanie strategii, struktur oraz procedur przedsiębiorstw komunalnych do tych zmian.
Gminy mogą także wspierać działania na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu. Zakres zmian i działań z nimi związanych wymaga oparcia się na aktualnej wiedzy oraz podejścia holistycznego. ESG jest wyzwaniem i wiąże się z wieloma nowymi obowiązkami. Jest to jednak też szansa na wzrost dynamiki rozwoju lokalnego oraz uzyskanie przewagi konkurencyjnej.
