Jest to forum wypracowania wspólnego stanowiska rządu i samorządu terytorialnego wobec problemów związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i polityką państwa względem samorządu.
Komisja składa się z 24 przedstawicieli rządu i samorządu, po 12 przedstawicieli obu stron. Stronę samorządową stanowią wyznaczeni przedstawiciele 6 ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego (Związku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP, Związku Powiatów Polskich, Związku Województw RP oraz Unii Miasteczek Polskich) – po dwóch z każdej korporacji. Strona rządowa Komisji Wspólnej składa się z ministra właściwego do spraw administracji publicznej oraz 11 przedstawicieli powoływanych i odwoływanych przez Prezesa Rady Ministrów. KWRiST działa od 1995 r.
KWRiST wyraża opinię dotyczącą projektu aktu prawnego na zasadzie jej uzgodnienia przez obie strony Komisji. Rada Ministrów oraz inne podmioty właściwe do przygotowania projektów aktów normatywnych dotyczących problematyki samorządu terytorialnego zobowiązane są przedstawić Komisji Wspólnej do zaopiniowania projekty tych dokumentów wraz z prognozą ich skutków. Termin wyrażenia opinii o projekcie wynosi 30 dni od dnia doręczenia projektu. Opinia KWRiST dotycząca projektów dokumentów rządowych jest dołączana do projektu. Opinia może być pozytywna, pozytywna z uwagami lub negatywna. W przypadku braku uzgodnienia, każda ze stron przyjmuje własne stanowisko w sprawie będącej przedmiotem obrad.
Komisja Wspólna spotyka się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak, niż co 2 miesiące. W ostatnich latach utarła się praktyka, że posiedzenia odbywają się w ostatnią środę miesiąca. Pracami Komisji Wspólnej kierują dwaj współprzewodniczący. Z ramienia strony rządowej jest to minister właściwy do spraw administracji publicznej. Przedstawicielem samorządu terytorialnego jest osoba wybrana przez członków strony samorządowej spośród jej grona. W tej chwili współprzewodniczącego KWRiST ze strony samorządowej desygnuje po kolei każda organizacja samorządowa na okres 8 miesięcy (dzięki temu w ciągu 4-letniej kadencji samorządowej każda organizacja współprzewodniczy Komisji).
Skład Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego:
Strona samorządowa
- Grzegorz Cichy, Burmistrz Proszowic, Unia Miasteczek Polskich, Współprzewodniczący KWRiST
- Eugeniusz Gołembiewski, Burmistrz Kowala, Unia Miasteczek Polskich
- Krzysztof Iwaniuk, Wójt Terespola, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP
- Jacek Brygman, Wójt Gminy Cekcyn, Związek Gmin Wiejskich RP
- Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Związek Województw RP
- Grzegorz Schreiber, Marszałek Województwa Łódzkiego, Związek Województw RP
- Jacek Karnowski, Prezydent Miasta Sopotu, Związek Miast Polskich
- Jacek Sutryk, Prezydent Miasta Wrocławia, Związek Miast Polskich
- Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublina, Związek Miast Polskich/Unia Metropolii Polskich
- Marcin Krupa, Prezydent Miasta Katowice, Unia Metropolii Polskich
- Jan Grabkowski, Starosta Poznański, Związek Powiatów Polskich
- Lucyna Sokołowska, Członek Zarządu Powiatu Rzeszowskiego, Związek Powiatów Polskich
Marek Wójcik, Pełnomocnik ds. Legislacji Związek Miast Polskich, Sekretarz strony samorządowej KWRiST
Strona rządowa
- Mariusz Kamiński, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Współprzewodniczący KWRiST
- Paweł Szefernaker, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji
- Janusz Cieszyński, Minister Cyfryzacji
- Sebastian Skuza, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
- Rafał Weber, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury
- Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej
- Piotr Uściński, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii
- Marzena Machałek, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki
- Stanisław Szwed, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej
- Maciej Miłkowski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
- Ryszard Bartosik, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Małgorzata Golińska, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska
Szymon Wróbel, Zastępca Dyrektora Departamentu Administracji Publicznej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sekretarz strony rządowej KWRiST
Zespoły problemowe Komisji
- Zespół do Spraw Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli
- Zespół do Spraw Edukacji, Kultury i Sportu
- Zespół do Spraw Energii, Klimatu i Środowiska
- Zespół do Spraw Infrastruktury, Urbanistyki i Transportu
- Zespół do Spraw Międzynarodowych Unii Europejskiej i Polityki Regionalnej
- Zespół do Spraw Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa
- Zespół do Spraw Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej
- Zespół do Spraw Społeczeństwa Informacyjnego
- Zespół do Spraw Statystyki Publicznej
- Zespół do Spraw Systemu Finansów Publicznych
- Zespół do Spraw Ustroju Samorządu, Obszarów Miejskich i Metropolitalnych
Więcej informacji na stronie Komisji Wspólnej
