Ustawa o rewitalizacji weszła w życie 18 listopada 2015 r. i jest pierwszym aktem prawa, który kompleksowo odnosi się do problemów rewitalizacji i obecnie stanowi podstawę programowania oraz realizacji procesów rewitalizacji w coraz większej liczbie gmin (pod koniec 2016 r. 65 gmin posiadało gminny program rewitalizacji, spośród 346 deklarujących pracę nad nim). Ze względu na skomplikowany charakter interwencji samorządy gminne są obecnie na początkowych etapach prowadzenia procesów rewitalizacji w oparciu o jej zapisy.

Przedstawiciele MIiR zwracali uwagę, że słabo wygląda aplikowanie o środki unijne z programów regionalnych na rewitalizację. Na bezpośrednie wsparcie projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych przeznaczone są środki w wysokości ponad 5 mld zł. Dotychczas rozdysponowano 43% tej kwoty – łączne wsparcie z EFRR, przyznane na projekty rewitalizacyjne w regionach, to ok. 2,2 mld zł.

Monitoring postępu wdrażania inwestycji w tym obszarze wskazuje na znaczne zróżnicowania w poszczególnych województwach. Liderem jest województwo pomorskie, znaczne środki zaangażowano też w woj.: łódzkim, opolskim i mazowieckim. Natomiast w czterech regionach jak dotąd nie uruchomiono żadnych projektów rewitalizacyjnych z udziałem EFRR. Są to woj.: kujawsko-pomorskie, podkarpackie, podlaskie i zachodniopomorskie. Opóźnienia te mogą wynikać z przedłużających się prac nad przygotowaniem programów rewitalizacji i niskiej gotowości do realizacji projektów rewitalizacyjnych. Co z kolei - w opinii przedstawicieli MIiR - zależy w znacznym stopniu od sprawności organizacyjnej samorządów w tym obszarze.

W dyskusji zaproponowano spotkanie z marszałkami w tej sprawie. Głos zabrał także Marek Wójcik, pełnomocnik Zarządu ZMP ds. legislacyjnych, który zwracał uwagę, że w Polsce obecnie jest wdrażanych kilkaset programów rewitalizacyjnych. Są one dla samorządów priorytetowe i bardzo ważne, ale ustawa z 2015 roku przenosi akcent na sferę społeczną, co wiąże się z wrażliwą kwestią partycypacji społecznej. Projekty wymagają też często negocjacji z prywatnymi właścicielami. A na to potrzeba więcej czasu. M. Wójcik w swoim wystąpieniu docenił wszystkie starania, które podejmuje resort. Ustawa o rewitalizacji powstała na podstawie projektu samorządowego (ZMP i ŚZGiP), ale zawiera rozwiązania, których nie było w naszym projekcie, a także pomija kilka naszych propozycji. Zaproponował również, aby dokonać przeglądu tej ustawy, który będzie miał na celu zidentyfikowanie potencjalnych barier, utrudniających realizację projektów rewitalizacyjnych. Ewentualna analiza funkcjonowania ustawy powinna jednak uwzględniać przede wszystkim praktyczne wnioski, jakie wynikają z doświadczeń miast, które wdrażają programy rewitalizacji i realizują konkretne projekty w tym zakresie.

Jest to po części zgodne z planami MIiR. Przygotowuje się ono bowiem do opracowania raportu o rewitalizacji, który ma powstać w pierwszej połowie br. Będzie w nim również zawarta krytyczna analiza przyjętych rozwiązań, a także propozycja udoskonaleń funkcjonującego systemu w tym zakresie.

Dlatego prosimy miasta o przesyłanie do Biura ZMP wszelkich uwag z tym związanych.

W załączeniu prezentacja MIiR oraz materiał informacyjny.