Komisja Praw Człowieka i Równego Traktowania Związku Miast Polskich obradowała 18 października w Poznaniu, przy okazji Europejskiego Kongresu Samorządowego – Local Trends. W spotkaniu, oprócz przedstawicielek i przedstawicieli Komisji, uczestniczył Grzegorz Ganowicz, Przewodniczący RM Poznania oraz Andrzej Porawski, Dyrektor Biura ZMP.
Ustawowe umocowanie Rad Kobiet i Rad Równego Traktowania
Spotkanie rozpoczęło się od przyjęcia wniosku do Zarządu Związku Miast Polskich w sprawie przygotowania analizy prawnej dotyczącej ustawowego umocowania Rad Kobiet i Rad Równego Traktowania, tak jak ma to miejsce w przypadku m.in. Rad Seniorów czy Rad Młodzieżowych. Komisja poprosiła o wskazanie takich możliwych rozwiązań prawnych, które dawałyby Radom podmiotowość i budżet oraz uniezależniały od woli władz lokalnych i ich kadencyjności. Zarząd, który obradował w Krakowie, w dniu 21 października, przychylił się do wniosku Komisji.
Powstające z dużą dynamiką w ostatnich latach i miesiącach Rady Kobiet oraz Rady Równego Traktowania, stanowią ciała wspierające prezydentów i prezydentki, burmistrzów i burmistrzynie w realizacji praw człowieka na poziomie lokalnym, samorządowym. Zrzeszają kilkaset aktywnych osób, które chcą mieć realny wpływ na to, co dzieje się w ich najbliższym otoczeniu. Większość z ich od lat aktywnie działa na rzecz społeczności lokalnych, w tym często dla dobra grup wykluczonych.
Powstanie tych rad, to zazwyczaj inicjatywa oddolna. Rady nie dysponują budżetami na realizację własnych zadań, a ich głos doradczy jest na zasadzie dobrowolności uwzględniany przez władze lokalne.
Apel do posłanek RP w sprawie uwzględniania feminatywów w nazwach stanowisk
Komisja postanowiła również zwrócić się z apelem do posłanek RP w sprawie podjęcia działań w celu nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych z dnia 21 listopada 2008 r. oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, w kwestii uwzględnienia feminatywów w nazwach stanowisk.
Jak zauważyła Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu i przewodnicząca Komisji, feminatywów można używać tylko w bardzo ograniczonym zakresie. Nie można ich stosować w oficjalnej dokumentacji. „(…) Trzeba tą archaiczną ustawę znowelizować. To, że nie możemy ich stosować oznacza, że nie mamy, jako kobiety pełniące w administracji samorządowej różne funkcje, wyboru. To, czy chcemy ich używać, to już nasza decyzja, ale musimy mieć wybór.”
Badanie Pracuj.pl, w którym wzięło udział 18 tysięcy kobiet, wykazało, że 83% badanych kobiet uważa, że żeńskie nazwy stanowisk powinny być używane powszechnie na równi z męskimi, a 78% oczekuje używania feminatywów w treści ogłoszeń o pracę. Żeńskie odpowiedniki nazw zawodów, tytułów i stanowisk powinny być w pełni uwzględniane przez pracodawców, aby kobiety w równym stopniu czuły się akceptowane w miejscu pracy i miały realny wybór nazwy swojego stanowiska.
Zapisy ustawy o pracownikach samorządowych nie uwzględniają żeńskich form nazw stanowisk o charakterze zarządczym, niezależnie od poziomu funkcjonowania administracji samorządowej, potwierdzając tezę, iż asymetria słowotwórcza nazw osobowych, nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn ma swoje odbicie w systemie naszego języka oraz w obecnych w nim słowach, utartych zwrotach i wyrażeniach.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, które określa wykaz stanowisk, z uwzględnieniem podziału na stanowiska kierownicze urzędnicze, urzędnicze oraz pomocnicze i obsługi, zawiera 494 męskie formy zawodów/stanowisk i zaledwie 19 form żeńskich (w całości stanowiska obsługi i administracji)!
Z prac Komisji ds. Równości CEMR
Dr Marta Mazurek, radna RM Poznania oraz wiceprzewodnicząca Komisji, opowiedziała o spotkaniu Komisji ds. Równości Rady Gmin i Regionów Europy, które miało miejsce w Brukseli pod koniec września br. Prace tej Komisji, w której ZMP ma 2 przedstawicielki, Martę Mazurek i Magdalenę Czarzyńską-Jachim, koncentrowały się przede wszystkim na uaktualnieniu Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Dokument ma już wiele lat i pewne jego zapisy, a przede wszystkim język, jakim jest napisana Karta, wymagają zmian. Widoczne są dwa podejścia- przedstawiciele z Włoch, Francji i Hiszpanii chcieliby daleko idących zmian, łącznie ze zmianą nazwy na Europejską Kartę Równości. Pozostałe kraje, w tym Polska, postulują uzupełnienia do Karty, które dla obecnych sygnatariuszy byłyby zawarte w formie aneksu. Prace potrwają jeszcze przez najbliższych kilka miesięcy. Temat ten będzie też dyskutowany podczas kolejnego spotkania polskich sygnatariuszy Karty, które jest zaplanowane na listopad.
Zespół Sopot Miasto Praw Człowieka
Ewa Puszkiewicz z Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych UM Sopotu przekazała informację o powołanym przez Prezydenta Miasta Sopotu zespole, który ma merytorycznie i zadaniowo wspierać władze miasta przy promowaniu idei praw człowieka we wszystkich obszarach działań Sopotu. Zespół zajmie się zbudowaniem i realizacją spójnej polityki równościowej i antydyskryminacyjnej w Sopocie, dającej gwarancję podjęcia walki z nierównościami i dyskryminacją.
Podpisując 11 października 2021 r. Europejską Kartę Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym Sopot podjął zobowiązanie o naturalnym uznawaniu godności mieszkańców i mieszkanek w całej ich różnorodności. Oznacza to, że miasto będzie włączać perspektywę praw człowieka we wszystkie obszary polityk miasta, tworząc Miasto Praw Człowieka.
Więcej na ten temat TUTAJ
Zdrowie i higiena menstruacyjna
Ubóstwo i wykluczenie menstruacyjne to temat często nieznany lub bagatelizowany. W uproszczeniu oznacza niewystarczający dostęp do środków higienicznych stosowanych podczas miesiączki (lub w skrajnych przypadkach zupełny jego brak) oraz wynikające z niego wykluczenie społeczne, np. problemy z aktywnym funkcjonowaniem w codziennym życiu – chodzeniu do szkoły czy pracy. Problem ten dotyka kobiet na całym świecie, zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych, oraz negatywnie wpływa niemal na każdy aspekt ich życia.
Spośród 1,9 mld menstruujących osób na świecie ponad 500 mln nie może w pełni dbać o higienę podczas okresu. Brak dostępu do podpasek i toalet, ale także niedostatek potrzebnej wiedzy to tylko niektóre czynniki, które uniemożliwiają kobietom dbanie o higienę w czasie miesiączki. Higiena menstruacyjna ma fundamentalny wpływ na życie milionów ludzi na całym świecie: jej brak ma negatywne skutki w obszarze zdrowotnym, edukacyjnym, psychospołecznym i ekonomicznym. Dotyka niemal każdego aspektu życia kobiety i w konsekwencji wpływa na całe społeczeństwo.
Mimo rozbudowywanych od lat programów pomocowych na całym świecie, brakuje jasnego, holistycznego podejścia do wspierania higieny menstruacyjnej. A przecież powinien to być jeden z podstawowych obszarów dbałości o odpowiedni standard życia połowy każdego społeczeństwa. Walka z ubóstwem menstruacyjnym jest nie tylko działalnością na rzecz zdrowia, ale także wolności i godności kobiet na świecie. O działaniach Kulczyk Foundation w kwestii zdrowia menstruacyjnego opowiadały Joanna Maliszewska-Mazek i Olga Jabłońska.
Jak podkreślały przedstawicielki Fundacji, ubóstwo menstruacyjne można traktować dużo szerzej niż tylko jako dostęp do wystarczającej ilości odpowiednich środków higienicznych. Trzeba wliczyć w nie jeszcze 3 elementy: dostęp do bezpiecznego miejsca, gdzie można zadbać o higienę, wiedza o swoim ciele oraz wspierające, niestygmatyzujące otoczenie.
Przedstawicielki Kulczyk Foundation przestawiły też dwa ważne projekty dotyczące zdrowia menstruacyjnego. Pierwszy z nich to obywatelski projekt ustawy o darmowych podpaskach w polskich szkołach. Ustawa ma wprowadzić bezpłatny dostęp do środków menstruacyjnych oraz edukacji na temat zdrowia menstruacyjnego we wszystkich polskich szkołach. Kampania mająca na celu zebranie podpisów pod obywatelską inicjatywą ustawodawczą ma ruszyć w przyszłym roku. Drugi to „Cykl kariery” - ogólnopolski program wzmacniający pracodawców w tworzeniu przyjaznych miejsc pracy dla wszystkich pracowników, bez względu na płeć. Celem I edycji programu jest budowanie świadomości w obszarze zdrowia menstruacyjnego oraz upowszechnienie dostępu do środków higienicznych w miejscach pracy, który od lat powinien być standardem.
Więcej informacji w załączonej prezentacji oraz pod tymi linkami:
Inicjatywa Miasto Przyjazne Dzieciom
Na zakończenie spotkania Ewa Falkowska z UNICEF Polska, zaprezentowała inicjatywę mającą na celu wsparcie miast w budowaniu holistycznych polityk na rzecz dzieci w kontekście Inicjatywy Miasto Przyjazne Dzieciom. Jest to wyjątkowy program UNICEF kierowany do włodarzy miast. Jego celem jest wsparcie miast w zapewnieniu jak najlepszej jakości dóbr i usług dla dzieci oraz praktyczna realizacja zapisów Konwencji o prawach dziecka.
Program Miasto Przyjazne Dzieciom zakłada realizację długoterminowego procesu, który obejmuje zaplanowanie i wdrożenie działań na rzecz dzieci, służących poprawie jakości ich życia oraz wieloaspektowemu rozwojowi zarówno pod względem zdrowotnym, edukacyjnym, jak i społecznym.
Miasto przyjazne dzieciom dąży, by głosy, potrzeby i prawa dzieci stały się integralną częścią realizowanych programów oraz podejmowanych decyzji. Aktywnie prowadzi i angażuje się w działania na rzecz podnoszenia jakości i warunków życia dzieci oraz implementuje polityki przeciwdziałające dyskryminacji dzieci. Miasto takie wdraża długookresową strategię działania umożliwiającą ciągły rozwój i dążenie do uzyskania jak najlepszych wyników w obszarach objętych programem oraz prowadzi działania edukacyjne dotyczące praw dziecka i stwarza warunki umożliwiające rzeczywistą partycypację dzieci i młodzieży.
W projekcie uczestniczą obecnie Sopot, Gdynia i Poznań.
Więcej informacji w załączonej prezentacji oraz tutaj: https://unicef.pl/wspolpraca/miasto-przyjazne-dzieciom
Kolejne posiedzenie Komisji zaplanowane jest na 16 grudnia w Krakowie.
KP
