Komisja Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Związku Miast Polskich, w związku ze skierowaniem do konsultacji publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach dotyczącego systemu kaucyjnego, wypracowała stanowisko w tej sprawie.

Za niezrozumiałe członkowie Komisji uznają odrębne procedowanie zmian dotyczących systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) oraz systemu kaucyjnego. Zwracają uwagę, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie odniosło się dotychczas do licznych uwag zgłoszonych do projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw dotyczącego systemu ROP. W przestrzeni medialnej pojawiają się deklaracje przedstawicieli Ministerstwa dotyczące uwzględniania części zgłoszonych uwag jednak bez podawania jakichkolwiek szczegółów w tym zakresie. Interesariusze systemu odpadowego, w tym przedstawiciele środowisk samorządowych, nie mają wiedzy jaki ostatecznie kształt ma mieć proponowany przez Ministerstwo system ROP oraz jak ma być powiązany z systemem kaucyjnym. Członkowie Komisji zwracają uwagę, że brak przedstawienia całościowej wizji systemu odpadowego znacząco utrudnia możliwość zaopiniowania jego poszczególnych elementów.

Jednoznacznie negatywnie należy ocenić propozycje dotyczące systemu kaucyjnego, które w żaden sposób nie są powiązane z propozycjami zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności w zakresie spoczywających na gminach obowiązków związanych z osiągnięciem ustawowo określonych poziomów recyklingu. Ograniczenie strumienia odpadów komunalnych o odpady opakowaniowe najłatwiej nadające się do recyklingu sprawi, iż gminy będą zobowiązane do osiągania dotychczasowych poziomów w oparciu o istotnie zmieniony strumień odpadów zawierający mniejsze ilości odpadów łatwo recyklowalnych. 
Mając powyższe na uwadze koniecznym jest zmodyfikowanie ciążących na gminach obowiązków w zakresie osiąganych poziomów recyklingu. Podkreślić w tym kontekście należy, iż zgodnie z prawodawstwem unijnym obowiązek osiągnięcia poziomów recyklingu spoczywa na państwach członkowskich, a nie na gminach. – czytamy w stanowisku.

W ocenie przedstawicieli miast obecnych na spotkaniu, konieczne jest również dokonanie rzetelnej analizy finansowej dotyczącej wpływu projektowanego systemu kaucyjnego na koszty funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi. Należy także dokonać oceny wpływu proponowanych rozwiązań na funkcjonowanie istniejących obecnie instalacji do zakomponowania odpadów – w szczególności instalacji MBP i sortowni – w kontekście ich efektywności oraz możliwości osiągnięcia przez nie efektu ekologicznego warunkującego rozliczenie środków finansowych przyznanych na ich budowę lub modernizację.

Członkowie Komisji mówią w stanowisku także o potrzebie przeprowadzenia analiz, które byłyby podstawą do podjęcia rzetelnej decyzji dotyczącej objęcia systemem kaucyjnym także innych rodzajów odpadów opakowaniowych, w tym odpadów z aluminium i szkła (tzw. małpek).

Pełny tekst Stanowiska Komisji w załączeniu.