W dyskusji pod hasłami „Średni nie musi być przeciętny. Nieprzeciętne rozwiązania dla średnich miast” oraz „Jak miasto inwestorowi tak inwestor miastu. Warunki do wzrostu inwestycji” wzięli udział m.in. wiceminister rozwoju Adam Hamryszczak, dyrektor Biura Związku Miast Polskich Andrzej Porawski oraz przedsiębiorcy.

Ministerstwo Rozwoju przygotowało, zapowiedziany w rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, pakiet działań dla miast średnich. Jego główne elementy to dedykowane wsparcie z funduszy europejskich, preferencje w lokowaniu inwestycji oraz ułatwienie dostępu do środków Funduszu Inwestycji Samorządowych zarządzanego przez Polski Fundusz Rozwoju.

Pakiet dla średnich miast jest realizacją jednego z punktów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR) i dotyczy miast powyżej 20 tys. mieszkańców oraz miast powyżej 15 tys. mieszkańców będących stolicami powiatów z wyłączeniem miast wojewódzkich – obecnie jest to 255 miejscowości w całej Polsce. Szczególnego wsparcia potrzebują 122 ośrodki miejskie, zidentyfikowane podczas analiz Polskiej Akademii Nauk sporządzanych na potrzeby SOR, które w największym stopniu tracą funkcje społeczno-gospodarcze. Pakiet obejmuje wiele różnorodnych i wzajemnie uzupełniających się inicjatyw. Jego istotnym elementem jest dedykowane miastom średnim wsparcie z krajowych programów operacyjnych, zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju. Wyniesie ono prawie 2,5 mld zł z funduszy UE na lata 2014-2020.

Oprócz środków unijnych Ministerstwo Rozwoju chce wesprzeć finansowo małe i średnie miasta kwotą 400 mln zł z Funduszu Inwestycji Samorządowych – zapowiedział podczas debaty wiceminister rozwoju Adam Hamryszczak.

Podczas dyskusji wiceminister Hamryszczak przypomniał również, że w 2019 r. do podziału będzie 2 mld. 700 mln zł. z tzw. rezerwy wykonania czyli 4 proc. ogólnej sumy przyznanej danemu krajowi członkowskiemu (regionowi) z funduszy strukturalnych na początku okresu programowania w ramach polityki strukturalnej UE.

- Pakiet dla miast to wędka, a nie ryba, którą przekazujemy samorządom razem z bardzo dobrym osprzętem, który na bieżąco będzie monitorowany i uzupełniany pod aktualne potrzeby biznesu jak i samorządów. Będziemy wspierać również szkolnictwo zawodowe – zapowiedział Hamryszczak.

Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich stwierdził podczas debaty, że małym i średnim miastom niewątpliwie pomóc mogą spółki skarbu państwa przenosząc swoje siedziby do mniejszych miast, podobnie jak urzędy centralne, które mogłyby też funkcjonować w mniejszych ośrodkach tworząc miejsca pracy i w ten sposób zatrzymując mieszkańców. Jako przykład podał Niemcy, gdzie nie wszystkie urzędy mają swoje siedziby w Berlinie.

- Za dużymi firmami czy urzędami podążają również duże kancelarie prawne i firmy zajmujące się szeroko pojętą obsługą nieruchomości – mówił.
Z drugiej strony podał przykład Wyszkowa koło Warszawy - samorządu, który doskonale sobie poradził bez wsparcia urzędów centralnych. Milowym oczywiście krokiem dla tego miasta była budowa trasy S8, jednakże dzięki uporządkowaniu sytuacji prawnej nieruchomości komunalnych, które udało się skompresować w 3 wyznaczonych strefach dla biznesu stworzono przez 5 lat, 1000 miejsc pracy, w konsekwencji czego istotnie wzrosły dochody budżetu gmin z tytułu podatków przy jednoczesnym spadku wydatków z kasy pomocy społecznej.
Modelowym przykładem są też 12-tysięczne Niepołomice, gdzie działa w Niepołomickiej Strefie Inwestycyjnej 60 firm małych, średnich i dużych, które tworzą 6 tys. miejsc pracy, z własnym zawodowym szkolnictwem.

Wiceminister Hamryszczak stwierdził, że samo wydzielenie środków czy wytyczanie Specjalnych Stref Ekonomicznych, czy podstref nie wystarczy. - Ważne jest racjonalne działanie samorządowców, myślenie perspektywiczne i przede wszystkim ważna jest współpraca biznesu z samorządami przy odpowiednim kształceniu przyszłych pracowników. To wszystko dopiero może dać pożądany efekt – powiedział. Skracanie procedur administracyjnych, cyfryzacja urzędów - biznes realizuje inwestycje tam, gdzie nie ma barier administracyjnych, a procedury urzędowe skrócone są do niezbędnego minimum – dodał Hamryszczak.

Pierwsze dedykowane nabory zostały już uruchomione w Programach Polska Wschodnia, Inteligentny Rozwój, Wiedza Edukacja Rozwój oraz Infrastruktura i Środowisko.

Warto pamiętać, że „Pakiet dla miast średnich” jest jednym z adresowanych do miast przedsięwzięć zapowiedzianych w SOR. Są jeszcze:
• ZIT-y i projekt „ZIT-y +” (programy dla miast wojewódzkich i zamiar ich kontynuacji po roku 2020),
• Wsparcie dla aglomeracji (typu Wałbrzysko-Świdnicka czy Kalisko-Ostrowska),
• Pakiet dla małych miast,
• Pakiet dla obszarów zmarginalizowanych (na których znajdują się także miasta),
• Pakiet dla obszarów wiejskich (gdzie zaznaczona jest rola małych miast jako lokalnych centrów rozwoju).