Jacek OZDOBA
Wiceminister Klimatu i Środowiska

Szanowny Panie Ministrze,
Odpowiadając na Pańskie pismo do Prezesa Związku ws. możliwości dopłacania przez gminy do systemu gospodarowania odpadami (art. 6r ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) stwierdzam, na podstawie stanowisk Zarządu ZMP w tej sprawie, że:

1) Zasada samofinansowania systemu jest oparta na dwóch zasadach, które Związek akceptuje (i o których uwzględnienie się ubiegał):

a) wytwarzający odpady ponosi koszty ich zagospodarowania,
b) uzupełnienie (dofinansowanie) systemu może pochodzić ze środków uzyskanych ze sprzedaży wysegregowanych z odpadów surowców wtórnych.

2) Niestety dotychczasowe działania, w tym liczne zmiany prawne, nie zapewniły realizacji tych zasad, które – gdyby były przestrzegane – zapewniłyby sprawiedliwy charakter opłat. Obecnie:

a) znacząca część podmiotów wytwarzających odpady nie ponosi kosztów ich zagospodarowania, przez co są nimi obciążani ci, którzy wnoszą opłaty:

• zdecydowanie zbyt niskie są opłaty za odbiór odpadów z nieruchomości niezamieszkałych,
• absurdalnie niesprawiedliwe są przepisy dotyczące opłaty za odpady z nieruchomości rekreacyjnych,
• wciąż znacząca jest liczba mieszkańców uchylająca się od wnoszenia opłat, zwłaszcza przy niektórych metodach ustalania stawek opłaty.

b) wysegregowane odpady nie tylko nie przynoszą żadnych środków, ale gminy muszą płacić coraz więcej podmiotom, które decydują się na ich odbiór i przerób.

3) Wyżej wskazane okoliczności powodują, że dzisiejszy, dziurawy system jest nieszczelny i niesprawiedliwy dla tych, którzy opłaty wnoszą. Dlatego bez dokonania niezbędnych zmian w przepisach (wyeliminowania powyższych wad) nie można brać pod uwagę umożliwienia gminom dopłacania do gospodarki odpadami. Dopłacanie oznaczałoby bowiem w istocie dotowanie z pieniędzy podatników tych, którzy dziś płacą ewidentnie zbyt mało albo nie płacą wcale, co byłoby jaskrawo niesprawiedliwe.

4) Dopiero realne wprowadzenie (a nie tylko uchwalenie) tych zmian, uzupełnione przez implementację rozszerzonej odpowiedzialności producentów, umożliwi ewentualne upoważnienie rad gmin – podobnie, jak to ma miejsce w zaopatrzeniu w wodę – do dobrowolnego dofinansowania systemu zagospodarowania śmieci, jeśli będą po temu możliwości finansowe.

Podsumowując, Związek Miast Polskich nie widzi możliwości zmiany art. 6r ustawy w celu odejścia od zasady samofinansowania systemu bez wprowadzenia innych, niezbędnych zmian w ustawie.

W załączeniu przesyłam stanowisko przyjęte przez Zarząd Związku na ostatnim posiedzeniu.

Z wyrazami szacunku
Andrzej Porawski
Dyrektor Biura Związku Miast Polskich