Przypomnijmy, że w latach 2019-2024 Związek Miast Polskich realizuje największy w Polsce projekt szkoleniowo-doradczy dla samorządów pod nazwą „Budowanie potencjału instytucjonalnego średnich i małych miast w Polsce na rzecz wdrażania skutecznych lokalnych polityk rozwoju”. Projekt ma przyczynić się do poprawy sytuacji miast z najtrudniejszą sytuacją społeczno-gospodarczą w kraju.

To tzw. projekt predefiniowany, którego rolą jest wspieranie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, będącego Operatorem Programu, we wdrażaniu komponentu grantowego Programu „Rozwój lokalny”.

Budżet programu wynosi 117 mln euro, z czego 102 mln euro zostało przeznaczone na projekty rozwojowe dla miast. Środki pochodzą w 85% z funduszy norweskich i funduszy EOG oraz w 15% - z budżetu państwa.

Od początku trwania projektu rolą ZMP jest wspieranie Ministerstwa w realizacji projektu skierowanego do małych i średnich miast. Związek zapewnia stałą pomoc doradczą miastom, które zostały beneficjentami konkursu grantowego, by skutecznie wdrożyły opracowane plany rozwoju lokalnego. Wspólnie z Partnerami projektu ZMP wypracował i upowszechnienia model zintegrowanego rozwoju lokalnego w wymiarze terytorialnym oraz rekomendacje w zakresie rozwoju instytucjonalnego – wśród pozostałych samorządów w kraju. Rozwija i wzmacnia współpracę bilateralną samorządów polskich i norweskich.

W pierwszym półroczu obecnego roku Związek Miast Polskich także wspierał miasta – realizatorów Planów Rozwoju lnstytucjonalnego (PRI) i Planów Rozwoju Lokalnego (PRL) w formie doradztwa. W 2023 r. dostarczył miastom 736 usług doradczych, w tym zorganizował 436 spotkań konsultacyjnych i 35 warsztatów szkoleniowych. Odbiorcami wszystkich tych działań było w tym okresie 2758 osób. Kluczowymi obszarami wsparcia były przedsięwzięcia inwestycyjne miast (wsparcie w tworzeniu opisów do zamówień, analizy ryzyka) oraz wzmacnianie poziomu rozwoju instytucjonalnego miast, w tym kompetencji zarządzania projektami i zespołami, dobrej komunikacji w zespole, systemu monitorowania rozwoju, a także doradztwo przy sprawozdawczości miast. Ta forma wsparcia dla miast będzie kontynuowana zgodnie z aktualnymi ich potrzebami.

Zespół projektowy w Biurze ZMP organizował spotkania sieciujące dla wszystkich 29 miast beneficjentów i OP – dedykowane kadrze zarządzającej projektem w mieście. Służą one wymianie doświadczeń i wsparciu procesu zarządzania przedsięwzięciami PRL i PRI w miastach.

W pierwszym półroczu 2023 r. przeprowadziliśmy w miastach 35 warsztatów szkoleniowych. Dotyczyły one zagadnień podnoszenia kompetencji instytucjonalnych oraz umiejętności miękkich w zakresie zarządzania strategicznego, stosowania nowelizacji prawa o doręczeniach elektronicznych, zamówień publicznych. W warsztatach wzięło udział 407 pracowników samorządowych.

EMPIRIE i Forum Rozwoju Lokalnego

W ramach ośmiu Sieci Wymiany Doświadczeń EMPIRIE odbyły się 23 spotkania, w tym 10 spotkań stacjonarnych i 13 spotkań online. W wydarzeniach stacjonarnych wzięło udział 106 osób z miast (średnio 11 osób z 5 miast uczestniczyło w każdym ze spotkań). Aktualnie rozpoczęły się prace nad organizacją kolejnej tury – zaplanowanej już od września 2023.

W pierwszych 6 miesiącach roku zorganizowaliśmy 4 seminaria w ramach Forum Rozwoju Lokalnego. W wydarzeniach tych wzięły udział 793 osoby. Do końca bieżącego roku planowane są jeszcze 2 spotkania FRL, przy czym jedno z nich będzie realizowane podczas grudniowej, międzynarodowej konferencji poświęconej transformacji energetycznej miast.

Samorządowy Lider Zarządzania

W lutym w Tarnowie odbył się finał 1. edycji „Konkursu Samorządowy Lider Zarządzania 2022 - Komunikacja – partycypacja – współzarządzanie”. Dotyczył on inicjatyw i działań podejmowanych przez miasta, które mają poprawić komunikację z mieszkańcami oraz zwiększyć ich zaangażowanie w rozwój lokalny. 18 przedstawicieli miast, których wnioski otrzymały wyróżnienia wzięło udział w wizycie studyjnej w Bergen zorganizowanej w marcu.
19 czerwca Związek Miast Polskich ogłosił nabór wniosków do 2. edycji konkursu „Samorządowy Lider Zarządzania 2023 - Transformacja energetyczna miast dla osiągnięcia neutralności klimatycznej i podniesienia jakości życia”.

Współpraca bilateralna

- Jednym z celów Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego jest promowanie stosunków dwustronnych, a projekty będą również miały na celu wspieranie dwustronnej współpracy z krajami-darczyńcami, tj. Norwegią, Islandią i Liechtensteinem – mówił rok temu podczas konferencji w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej dyrektor Departamentu Programów Pomocowych, Maciej Aulak.

Dla 16 spośród 29 miast znaleziono partnerów w Norwegii i Islandii. Pierwszą umowę bilateralną podpisał Ostrowiec Świętokrzyski z Sogndal (NO), a następne umowy zawały m.in. Rydułtowy z Ovre Eiker, Łomża z Nordland County, Zawiercie z regionem More Og Romsdal i Starachowice z Bergen. Dla pozostałych 13 miast, które nie znalazły skandynawskich partnerów, zorganizowano inne formy współpracy z miastami w Norwegii.

Wśród przedsięwzięć zrealizowanych w ramach współpracy bilateralnej oraz z udziałem ekspertów norweskich wymienić warto:

• udział ekspertów norweskich w dwóch seminariach FRL (w Tarnowie i Stalowej Woli)
• warsztat „Jak współpracować z Norwegami”, który był odpowiedzią na potrzebę wyjaśnienia kodów i różnic kulturowych, którą zaobserwowano pracując z miastami, podczas pierwszego etapu nawiązywania przez nie współpracy bilateralnej z miastami w Norwegii i na Islandii

Ponadto zorganizowano wizytę studyjną dla Laureatów i Wyróżnionych w konkursie „Samorządowy Lider Zarządzania - Komunikacja – partycypacja – współzarządzanie " w Bergen w Norwegii, a także pierwsze dwie wizyty studyjne dla miast, które nie mają partnera z państwa-darczyńcy. W wyjazdach do Trondheim i Levanger (kwiecień 2023) oraz Arendal i Kristiansand (udział w międzynarodowej konferencji – maj 2023) wzięło udział 30 samorządowców.

W drugiej połowie roku zaplanowano staże dla 24 osób (z 12 miast bez partnerów) oraz 3 kolejne wizyty studyjne w Norwegii dla miast, które nie mają partnera z państwa-darczyńcy.

Warsztaty tematyczne i promocja projektu

W 2023 r. zespół doradców ze Związku przeprowadził 11 „warsztatów tematycznych" (szkoleń organizowanych jednocześnie dla kilku miast). Spotkania dotyczyły zarządzania strategicznego, włączania mieszkańców w proces zarządzania miastem, zarządzania projektami (w tym: skutecznego zarządzania zespołem wdrażającym PRI i PRL), efektywnej komunikacji i korzystania z MRL. Uczestniczyło w nich 446 osób.

W ramach działań promujących projekt w jego III etapie opublikowano w mediach 161 materiałów opisujących aktywność miast, w tym 122 publikacji tekstowych, 37 materiały audio i 2 programy wideo. (epe)