Aż 7 na 10 mieszkańców Polski akceptuje podwyżki opłat za wodę i ścieki w obecnej sytuacji ogólnego wzrostu cen oraz konieczności utrzymania wysokiej sprawności wodociągów. To wniosek z ogólnopolskiego, reprezentatywnego badania przeprowadzonego na zlecenie Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie”. Badanie wykazało nie tylko akceptację podwyżek cen za wodę, ale i zrozumienie obywateli dla trudnej sytuacji branży wod.-kan., która jako jedyna w Polsce została w większości pozbawiona przez państwo waloryzacji swych cen mimo ogromnego wzrostu kosztów, jakie dotknęły wszystkich. Polacy znakomicie rozumieją też potrzebę utrzymania sieci wodociągowych na dotychczasowym wysokim poziomie. Społeczeństwo jest świadome znaczenia wodociągów jako ważnej części infrastruktury krytycznej i chce, aby było zachowane ich bezpieczeństwo w zakresie kosztów utrzymania oraz niezbędnych inwestycji.

Tak dla podwyżek i inwestycji

Cała branża wraz z Izbą Gospodarczą „Wodociągi Polskie” alarmuje o dramatycznej sytuacji sektora wodociągów i kanalizacji, któremu regulator w wielu przypadkach zablokował możliwość waloryzacji stawek. Wskazuje też na krytyczną potrzebę dofinansowania tej niezwykle ważnej dziedziny, od której zależy prawidłowe funkcjonowanie społeczeństwa i niemal całej gospodarki. W obliczu wysokiej inflacji i wzrostu wszystkich kosztów tylko branża wodociągowo-kanalizacyjna została pozbawiona możliwości urealnienia cen. Regulator, czyli Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”, argumentuje to koniecznością ochrony obywateli. Tymczasem wyniki przeprowadzonego przez Izbę badania podważają tę argumentację – aż 71% osób akceptuje podwyżki opłat za wodę i odbiór ścieków wynikające z konieczności inwestycji i remontów, co jest nadzwyczaj wysokim poziomem akceptacji urealnienia cen. Trzeba dodać, że jest to badanie reprezentatywne, przeprowadzone na grupie 1004 dorosłych osób z całej Polski, zrealizowane przez firmę badawczo-analityczną Zymetria.

Wysoki poziom zrozumienia sytuacji

Polacy nie tylko o akceptują podwyżki, ale wykazują się również głębokim zrozumieniem sytuacji branży. Dzisiaj wszystkie przedsiębiorstwa wod.-kan. borykają się z ogromnym wzrostem swych kosztów, a większość nie może waloryzować cen. W efekcie aż ok. 90% z nich wstrzymało inwestycje, 40% ma problem z płynnością finansową, a 81% odnotowało stratę za 2022 rok. Te dramatyczne dane jasno wynikają z prowadzonych przez nas ankiet. Bez zachowania ciągłości inwestycyjnej może spaść jakość wody, która dziś jest jeszcze bardzo dobra. Może wzrosnąć również poziom awaryjności, czyli przerw w dostawach wody, jeśli branża nie będzie mogła podnieść cen, tak jak zrobiły to wszystkie inne sektory infrastruktury krytycznej – wyjaśnia mec. Paweł Sikorski, prezes Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie”.

Co ciekawe, przeważająca część respondentów badania wie, ile dziś płaci za wodę i odbiór ścieków – to 65% badanych. 25% nie jest pewna, jakiej wysokości rachunki opłaca, a 10% tego nie wie.

W związku z tym sprawdziliśmy, czy brak wiedzy na temat opłat wpływa na akceptację urealnienia cen. Pogłębiona analiza odpowiedzi pokazała, że znajomość cen wody zasadniczo nie ma wpływu na akceptację konieczności urealnienia cen. Poziom tej akceptacji ogółem jest taki sam jak w grupie osób znających ceny. 72% respondentów znających wysokość rachunków za wodę i odbiór ścieków akceptuje podwyżki, a więc różnica w porównaniu ze wszystkimi badanymi (71%) jest minimalna – komentuje Małgorzata Głos, autorka badania, partnerka w firmie analityczno-badawczej Zymetria.

Krytyczne znaczenie infrastruktury krytycznej

Polacy rozumieją konieczność ciągłych inwestycji w sieć wodociągowo-kanalizacyjną, a to z kolei wiąże się ze zrozumieniem, że jest ona niezwykle istotną częścią infrastruktury krytycznej, zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy o zarządzaniu kryzysowym postrzeganej jako „systemy (...) niezbędne dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców”. Badanie pokazało, że taką świadomość ma 85% respondentów, co również uwidacznia wysoki poziom zrozumienia.

Sprawna sieć wodociągowo-kanalizacyjna ma kluczowe znaczenie dla statystycznego Polaka. W pytaniu o określenie poziomu ważności lub nieistotności poszczególnych aspektów życia, jakie zależą od sprawnej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, aż 91% badanych stwierdziło, że od jej sprawnego funkcjonowania zależy zdrowie zarówno respondenta, jak i jego/jej rodziny. Co ciekawe, o 3 punkty procentowe mniej uzyskały odpowiedzi wskazujące w tej kwestii poprawne funkcjonowanie służby zdrowia. Kwestie poprawnego funkcjonowania gospodarki respondenci również uzależniają od sprawnych sieci wod.-kan. – tu poziom wskazań to niemal 90%.

Z wodą jest dużo lepiej, niż było. Można to stracić

Wyniki badania wskazują też, że Polacy dostrzegają, jak bardzo w ostatnich latach poprawiła się jakość infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej. Pytani o to, jakie problemy z wodą pamiętają z przeszłości, co druga osoba (50%) wskazywała niskie ciśnienie, rdzawą wodę – 39% badanych, a nieprzewidziane przerwy w dostawie wody – 38%. Co trzeci respondent (33%) wymienił nieprzyjemny zapach z kanalizacji, a awarie z zupełnym brakiem wody przez dłuższy czas wymieniło 29%. A jak według badanych jest dziś? Odczuwalność awarii spadła do 4% (z 29%), niezapowiedziane przerwy w dostawie wody – do 8% (z 38%). Rzadkością jest także rdzawa woda 6% (z 39%), a aż 62% badanych nie zauważa żadnych problemów z siecią wodociągowo-kanalizacyjną. Wydaje się, że pokolenie Z i młodsze w większości nie znają problemu przerw w dostawie wody, tak dobrze znanego czterdziestolatkom i osobom starszym.

Aby utrzymać obecny stan lub dążyć do jeszcze lepszych wyników, konieczne jest nieustanne inwestowanie w infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną. Aż 9 na 10 osób rozumie, że utrzymanie wysokiej jakości sieci wod.-kan. wiąże się z ciągłymi modernizacjami, a to – ze zwiększonymi nakładami finansowymi. W społeczeństwie istnieje silne przekonanie o kluczowej roli sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Kluczowej zarówno w najważniejszych aspektach codzienności zwykłych ludzi, jak życie lub zdrowie, jak i dla funkcjonowania gospodarki oraz państwa. Bez wody bowiem nie da się żyć, funkcjonować, produkować, świadczyć usług – komentuje mec. Paweł Sikorski, prezes Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie”.

***

Badanie zostało zrealizowane na reprezentatywnej próbie Polek i Polaków (N=1004) w wieku 18-65 lat metodą ankiety online CAWI przez firmę analityczno-badawczą Zymetria.

Więcej informacji udziela:

Anna Lembicz, Biuro Prasowe Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie”, media@igwp.org.pl