Na wniosek Strony Samorządowej podczas posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, które odbyło się 17 lipca br., samorządowcy przedstawili aktualny, trudny stan finansów samorządowych, który może znacznie się pogorszyć w wyniku planowanych zmian w podatku PIT oraz pogłębiającą się lukę finansową w oświacie i służbie zdrowia. W spotkaniu udział wziął Minister Finansów, pan Marian Banaś.

Przedstawiamy relację video z posiedzenia plenarnego KWRiST:

Strony uzgodniły kontynuację prac podczas posiedzenia Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych KWRiST, który spotkał się w dniu 7 sierpnia 2019 r. w Ministerstwie Finansów.

W pierwszej części posiedzenia Zespół zaopiniował kilka projektów ustaw i rozporządzeń. Negatywnie zaopiniowaliśmy projekt zmian algorytmu podziału części oświatowej subwencji ogólnej (pismo ZMP w tej sprawie w załączeniu). Podtrzymaliśmy postulat zrekompensowania samorządom ubytków we wpływach z udziałów w podatku PIT, wynikających ze zmian ustawowych. Rząd nie zgadza się na ten postulat. Po uwzględnieniu naszego wniosku w sprawie terminu wejścia w życie, pozytywnie zaopiniowaliśmy projekt zmian w klasyfikacji budżetowej, podtrzymując postulat wyodrębnienia w przyszłości w sprawozdawczości budżetowej wydatków na realizację zadań zleconych z zakresu administracji samorządowej, przekraczających kwoty otrzymanych na te zadania dotacji celowych.

W drugiej części spotkania kontynuowano dyskusję na temat stanu finansów JST. Przyjęto wniosek o konieczności podjęcia prac nad systemowym kształtem zasilania finansowego JST w całym systemie finansów publicznych państwa. Dyskusja stanowiła kontynuację opisu stanu obecnego jako punktu wyjścia do dalszych prac. 

Dyrektor Grzegorz Kubalski (ZPP) apelował o całościowe podejście do problematyki stanu finansów JST, zarówno po stronie dochodów jak i wydatków. Zwrócił uwagę na szczególnie trudną sytuację powiatów wskutek przerzucenia na ich budżety konieczności finansowania rosnących deficytów szpitali powiatowych. 

Dyrektor Andrzej Porawski (ZMP) podkreślił rolę samorządów w polityce rozwoju i - w ślad za tym - konieczność stabilizacji, a nawet wzmocnienia potencjału rozwojowego (nadwyżka operacyjna, zdolność kredytowa) JST. Przedstawił dane o finansowaniu inwestycji samorządowych na tle innych wskaźników charakteryzujących sytuację finansową JST (prezentacja w załączeniu).

Uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na kilka aspektów:

• konieczność rozpatrywania sytuacji poszczególnych kategorii jednostek samorządu terytorialnego,
• konieczność brania pod uwagę zmian bieżących, a zwłaszcza ich skutków dla budżetów roku 2020; np. prezydent Lublina Krzysztof Żuk (ZMP, UMP) zwrócił uwagę na konieczność urealnienia w obecnej perspektywie 60% wskaźnika udziału środków dotacyjnych w projektach unijnych, upoważniającego do wyłączenia kredytów na te projekty z limitu zobowiązań,
• konieczność dalszych zmian w systemie oświaty (w tym racjonalizacji sieci szkół w gminach wiejskich, a także uwzględnienia rosnących dopłat z budżetów miast do uczniów spoza miast).

Ustalono, że resort finansów zaproponuje w najbliższym czasie formułę powołania zespołu eksperckiego ds. systemowych rozwiązań finansów JST, zapewne przy Komisji Wspólnej Rządu i ST.