Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar skierował pismo do prezesa Związku Miast Polskich, w którym wzywa (...) reprezentantów i reprezentantki wspólnot samorządowych – do zaangażowania w czynną realizację zasady równego traktowania. Lokalne polityki antydyskryminacyjne, których przyjmowanie w kolejnych miastach obserwuję z satysfakcją, powinny stać się standardem działania we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego, a nie tylko przykładami dobrych praktyk o charakterze jednostkowym. Jednocześnie formułowane w nich cele nie mogą pozostać pustymi obietnicami – powinny przewidywać praktyczne, osiągalne i mierzalne środki ich realizacji, a także zapewniać odpowiedni budżet oraz możliwie szerokie konsultacje społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem udziału organizacji reprezentujących mniejszości, których dana strategia ma dotyczyć (...).
W odpowiedzi na pismo RPO, prezes ZMP, Zygmunt Frankiewicz napisał, że (...) samorząd terytorialny, zwłaszcza lokalny, usytuowany najbliżej obywateli, ponosi odpowiedzialność za realizację zasadniczej (bardziej egzystencjalnej niż politycznej) części podstawowych praw obywatelskich, określonych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Związek Miast Polskich opracował nawet zestawienie tych dziedzin (załącznik nr 1), w ramach których gminy i powiaty przyczyniają się do urzeczywistnienia poszczególnych praw, które w 2008 r. zostało zaprezentowane na okolicznościowym, międzynarodowym posiedzeniu Senatu Republiki Francuskiej przez burmistrza Oleśnicy, Jana Bronsia, wywołując żywy oddźwięk wśród uczestników. Było ono także prezentowane w Polsce, np. podczas międzynarodowej konferencji „Współpraca miast partnerskich na rzecz pokoju i ochrony praw człowieka” w Oświęcimiu (2009).
Związek podejmował również działania mające na celu eliminowanie dyskryminacji i zapewnienie równości wobec prawa, czego wyrazem był nasz udział w opracowaniu i przyjęciu Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Publicznym (2006). Warto jednak tu przypomnieć, że próba jej popularyzacji w Polsce nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, a niedawne jej przyjęcie przez Radę Miasta Poznania zostało unieważnione przez wojewodę wielkopolskiego (...).
W listopadzie 2020 r. Zarząd Związku Miast Polskich podjął decyzję o utworzeniu Komisji Praw Człowieka i Równego Traktowania. Związek zachęca do zgłaszania osób chętnych do prac w tej komisji (formularz zgłoszenia w załączeniu). Przedmiotem jej zainteresowania będą prawa człowieka i problem równego traktowania.
* * *
Przypomnijmy, że dotąd na podstawie Regulaminu przyjętego przez Zarząd ZMP w Związku działało 19 stałych komisji tematycznych. W 2020 r. Zarząd ZMP powołał nową komisję, która ma się zajmować prawami człowieka i równym traktowaniem.
Komisje to gremia doradcze Związku, w których pracuje ponad 600 pracowników samorządowych z miast członkowskich. Do zakresu działania komisji należy m.in.: opiniowanie i przygotowanie stanowisk i wniosków dotyczących projektów aktów prawnych, wymiana doświadczeń, a także analizowanie stanu danej dziedziny. Stanowiska komisji są prezentowane na posiedzeniach Zarządu, który na ich podstawie przyjmuje niektóre stanowiska Związku.
Komisje zajmują się sprawami: administracji, bezpieczeństwa i porządku publicznego, edukacji, finansów, geodezji i infrastruktury informacji przestrzennej, gospodarki komunalnej, nieruchomościami, mieszkaniowej i przestrzennej, kultury, małych miast, partycypacji społecznej, polityki europejskiej i współpracy zagranicznej, polityki miejskiej i rozwoju miast, polityki społecznej, sportu, transportu i turystyki.
