O planowanych nowych rozwiązaniach dotyczących subwencji oświatowej dyskutowali przedstawiciele strony samorządowej i resortu edukacji na Zespole ds. Edukacji, kultury i sportu, przy okazji opiniowania Kryteriów podziału rezerwy oświatowej 15 maja br.
Subwencja 2 razy do roku
Pomysłem rozważanym w Ministerstwie edukacji jest podział subwencji oświatowej na 2 transze: pierwsza byłaby wypłacana na początku roku, po przyjęciu ustawy budżetowej, a druga – jesienią. Takie rozwiązanie pozwoliłoby wziąć pod uwagę wzrost zadań związanych ze wzrostem liczby uczniów, który wystąpił w trakcie roku budżetowego.
Resort edukacji pracuje też nad rozwiązaniami mającymi zredukować problem związany z przenoszeniem się uczniów w czasie roku szkolnego do edukacji domowej (na których JST musi przekazywać dotację – casus słynnej „Szkoły w chmurze”). Planuje też zmniejszyć problem związany z tym, że poradnie psychologiczno-pedagogiczne nie nadążają na początku roku szkolnego z wystawianiem uczniom orzeczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Tymczasem samorządy muszą takie dane przekazać w systemie informacji oświatowej (SIO) do 30 września każdego roku. Często zdarza się, że już po tym terminie rodzice przynoszą do szkół orzeczenia, w związku z czym nie są one ujęte w SIO i to samorządy muszą pokryć koszty związane z kształceniem uczniów o specjalnych potrzebach.
W związku z taką sytuacją zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Samorządem Terytorialnym, Marcin Nowak poinformował, że MEN rozważa zwiększenie puli środków na wzrost zadań JST, w tym na uczniów z orzeczeniami, których liczba z każdym rokiem wzrasta. Planuje też przesunięcie terminu np. na 30 listopada na zgłaszanie liczby tych uczniów w systemie informacji oświatowej (strona samorządowa chce, by rozwiązanie to dotyczyło również szkół niepublicznych). To pozwoliłoby uwzględnić orzeczenia wydawane w październiku i listopadzie i jak najdokładniej podzielić środki subwencji dla JST.
Wiceminister edukacji, Izabela Ziętka zapewniła, że poważnie podchodzi do pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, dlatego trwają prace dotyczące zmiany finansowania poradni, a także zmiany wysokości wagi na uczniów z niepełnosprawnościami tak, by finansowanie było zgodne z ich potrzebami.
Więcej pieniędzy dla miast
Z punktu widzenia miast najciekawsze jest rozwiązanie dotyczące zastosowania przy podziale subwencji oświatowej specjalnych wskaźników dla największych miast, w których zawsze występuje duży wzrost liczby uczniów w ciągu roku szkolnego (gdy subwencja oświatowa jest już podzielona). Dzięki temu rozwiązaniu miasta otrzymywałyby znaczniejsze środki na zadania oświatowe, a przy podziale rezerwy można by je w razie potrzeby uzupełniać.
Szczegółowe propozycje rozwiązań MEN ma wkrótce przedstawić stronie samorządowej do przedyskutowania.
Kryteria podziału subwencji oświatowej uzgodnione
Zespół ds. Edukacji, kultury i sportu pozytywnie zaopiniował Kryteria podziału rezerwy subwencji oświatowej. Zostały one następnie niezwłocznie opublikowane przez MEN. W tym roku rezerwa wynosi 0,5 proc. wysokości subwencji oświatowej, będzie to prawdopodobnie 360 mln zł. Dodatkowo zostanie zwiększona o maksymalnie 645 mln zł na odprawy dla nauczycieli.
Jest 9 kryteriów, na podstawie których jednostki samorządu terytorialnego mogą ubiegać się o dofinansowanie zadań:
- I - na wzrost zadań szkolnych i pozaszkolnych związanych ze zwiększeniem liczby uczniów w porównaniu z danymi na 30.09.2023;
- II – na pomoc JST w usuwaniu skutków zdarzeń losowych w budynkach publicznych szkół i placówek;
- III - na pomoc w usuwaniu skutków działania żywiołów w budynkach publicznych szkół i placówek oświatowych, prowadzonych lub dotowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;
- IV - dofinansowanie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla nauczycieli zwalnianych w szkołach i placówkach oświatowych w trybie art. 20 ustawy Karta Nauczyciela albo przechodzących na emeryturę na podstawie art. 88 ustawy - Karta Nauczyciela w związku z art. 20 ww. ustawy Karta Nauczyciela;
- V dofinansowanie odpraw dla nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez JST, przechodzących na emeryturę na podstawie przepisów art. 88 ustawy Karta Nauczyciela;
- VI doposażenie pomieszczeń do nauki w nowo wybudowanych budynkach oraz nowych pomieszczeń do nauki pozyskanych w wyniku adaptacji;
- VII - doposażenie pomieszczeń dla szkół rozpoczynających kształcenie w nowych zawodach;
- VIII - korekta części oświatowej subwencji ogólnej z tytułu błędów statystycznych popełnionych przez resort edukacji;
- IX - dofinansowanie innych zadań o jednorazowym charakterze (wydatki na sytuacje wyjątkowe, niemożliwe do zaplanowania na etapie tworzenia algorytmu podziału subwencji oświatowej).
Podział rezerwy następuje co roku do 30 listopada, a kwoty są przyznawane sukcesywnie, w miarę napływu wniosków. Ważne są terminy ich składania. W tym roku samorządy będą mogły nieco dłużej - do 7 czerwca ubiegać o dofinansowanie z kryterium II i VIII, a więc na usuwanie skutków zdarzeń losowych (z 3. kwartału 2023 i 1. kwartału br.) oraz z tytułu błędów statystycznych powstałych po stronie MEN.
Kryteria podziału rezerwy publikujemy poniżej
hh
