W spotkaniu wziął udział Poseł do Parlamentu Europejskiego, dr Jan Olbrycht, który przedstawił członkom Komisji bieżące informacje dotyczące polityki miejskiej w Unii Europejskiej, przede wszystkim w kontekście podpisanego 30 maja br. Paktu Amsterdamskiego, ustanawiającego Agendę Miejską Unii Europejskiej. Pakt Amsterdamski nadaje kształt Agendzie Miejskiej, wyznacza jej cele, tematy priorytetowe, działania i ramy operacyjne. Podkreśla potrzebę zwiększenia komplementarności polityk mających wpływ na obszary miejskie. Tworzy nowy model wielopoziomowej i wielostronnej współpracy zainteresowanych stron w celu wzmocnienia wymiaru miejskiego polityk UE.
„ Dokument ten stanowi w jakimś sensie przełom, ponieważ nie tylko deklaruje zainteresowanie wymiarem miejskim polityk unijnych, ale wprowadza bardzo konkretny plan działania, który będzie wymagał partnerstwa wszystkich szczebli władzy publicznej, organizacji samorządowych oraz pozarządowych. Jako Przewodniczący Intergrupy URBAN w Parlamencie Europejskim jestem bardzo dumny, z tego, że po raz pierwszy w oficjalnym dokumencie międzyrządowym wieloletnia praca grupy została doceniona. Członkowie i partnerzy Intergrupy od lat zabiegali o wzmocnienie roli europejskich miast" – komentował Jan Olbrycht. W spotkaniu w Amsterdamie, organizowanym w ramach holenderskiej prezydencji w Radzie UE, uczestniczyli również przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, Komitetu Regionów i organizacji reprezentujących miasta na poziomie UE. Dokument ten potwierdza, że europejskie miasta mają bardzo dużą rolę do odegrania: nie tylko we wdrażaniu, ale również w tworzeniu europejskiego prawodawstwa.
Agenda miejska wprowadza listę 12 priorytetowych tematów, które są obecnie kluczowe dla miast. Są nimi: miejsca pracy i umiejętności w lokalnej gospodarce, ubóstwo miejskie, mieszkalnictwo, integracja migrantów i uchodźców, zrównoważone użytkowanie gruntów i rozwiązania oparte na środowisku naturalnym, gospodarka o obiegu zamkniętym (circular economy), przystosowanie do zmian klimatycznych, przemiany energetyczne, mobilność miejska, jakość powietrza, cyfryzacja oraz innowacyjne i odpowiedzialne zamówienia publiczne. Tematy te zostały wybrane w drodze szerokich konsultacji i są akceptowane przez kraje członkowskie, miasta oraz Komisję Europejską. Mają one na celu sprostać aktualnym wyzwaniom, przed którymi stoją obecnie miasta. Wymagają też zintegrowanych działań na różnych poziomach, od europejskiego, poprzez krajowy, aż po lokalny. Każdym z tematów zajmie się grupa zainteresowanych przedstawicieli miast, państw członkowskich, ekspertów oraz Komisji Europejskiej, którzy w ramach partnerstwa opracują 3 letni plan działania oraz konkretne rozwiązania palących tematów. Pierwsze z czterech europejskich Partnerstw (mieszkalnictwo, integracja migrantów i uchodźców, miejskie ubóstwo oraz jakość powietrza) oficjalnie zostały zainaugurowane właśnie w Amsterdamie.
Partnerstwo będzie rozwijać wielopoziomowe oraz wielowymiarowe, horyzontalne podejście i będzie
się składało z 15 członków. Wśród nich wyłonionych zostanie dwóch koordynatorów, którzy będą aktywnie kierowali pracą całego zespołu. Jan Olbrycht w swoim wystąpieniu odniósł się też do przyszłości agendy miejskiej UE. Podkreślił ogromną pracę jaką prezydencja holenderska włożyła w przygotowanie Paktu Amsterdamskiego. Mówił również, że europejskie instytucje, w tym Parlament Europejski, chcą pomóc miastom, aby te miały odpowiednie narzędzia i kompetencje do rozwiązywania problemów oraz potwierdził, iż Parlament jest gotowy do współpracy z tzw.
Partnerstwami w ramach agendy miejskiej, szczególnie podczas przyszłych prac nad rozporządzeniami
dotyczącymi różnych funduszy.
Jan Olbrycht podsumował także dotychczasowe działania związane z promowaniem i wdrażaniem
szeroko rozumianej idei smart cities. „(…) Najważniejsze w idei smart cities jest to, że dzięki
nowoczesnym technologiom wprowadza się do miast praktyczne zastosowanie podejścia
zintegrowanego. Odchodzi się tym samym od projektów sektorowych na rzecz wielosektorowych
rozwiązań. Jeżeli więc smart cities wprowadza podejście zintegrowane, sposoby finansowania tych działań również powinny integrować różne instrumenty finansowe.” – podkreślił poseł Olbrycht. Zaapelował też o łatwiejszy dostęp do źródeł finansowania projektów typu smart cities oraz o komplementarność tych źródeł. Aby było to możliwe niewykluczone jest wprowadzenie zmian w procedurach.
Dyrektor Biura, Andrzej Porawski, poinformował członków Komisji o inicjatywie Global City Teams Challenge, którą realizuje Amerykański Departament Stanu poprzez Narodowy Instytut Normalizacji i Technologii. Istotą programu jest tworzenie klastrów składających się z przedstawicieli władz miejskich, biznesu i nauki w celu wspólnego poszukiwania rozwiązań technologicznych z zakresu smart cities. Koordynacją prac w Polsce, na zlecenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP zajmie się Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Więcej informacji o inicjatywie: https://www.usignite.org/globalcityteams/about/
Dyrektor Porawski wspomniał też o nowej perspektywie Norweskiego Mechanizmu Finansowego i
Mechanizmu Finansowego EOG. Na stronie http://eeagrants.org/ ogłoszone są publiczne konsultacje
dotyczące obszarów priorytetowych na lata 2014-2021, zawartych w tzw. Błękitnej Księdze.
W drugiej części posiedzenia wybrano Prezydium Komisji. Przewodniczącą została Anna Jedynak, Zastępca Prezydenta Sosnowca, wiceprzewodniczącą jest Monika Pecko, Kierownik Zespołu Projektów Ochrony Środowiska w Urzędzie m.st. Warszawy, sekretarzem wybrano Michała Wacławika, Zastępcę Naczelnika Wydziału Planowania i Rozwoju w UM Ostrowca Świętokrzyskiego.
Z pracą w Komisją Polityki Europejskiej i Współpracy Zagranicznej pożegnał się jej dotychczasowy Przewodniczący, Michał Olszewski, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy, który dziękując za wieloletnią współpracę apelował też do przedstawicieli polskich miast o zwiększenie aktywności
międzynarodowej. „Ważne, by przebijać się z naszym polskim głosem za granicą. Europa Zachodnia
widzi, że większość dyskusji toczy między sobą, a nie ma tam miast Europy Środkowo-Wschodniej. Nasz przekaz jest dla nich ważny. Pomaga w tym udział w organizacjach międzynarodowych” –
podkreślał Michał Olszewski, deklarując jednocześnie dalsze wsparcie dla Komisji.
Komisja ustaliła również tematykę, którą zamierza zająć się podczas kolejnych posiedzeń. Jest to przede wszystkim współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego, Grupa Wyszehradzka, programy i finansowanie dostępne bezpośrednio dla miast oraz rewitalizacja obszarów miejskich – promocja kandydatury Łodzi na organizatora Małego Expo 2022.
Kolejne posiedzenie Komisji odbędzie się 27 września 2016 r. w Opolu, przy okazji konferencji
„Dyplomacja samorządowa w Trójkącie Weimarskim. 25 lat współpracy z perspektywy Polski,
Niemiec i Francji" organizowanej przez Urząd Miasta Opola wspólnie ze Związkiem Miast Polskich.
