- Patrząc na to, czym zajmowaliśmy się jako Komisja, widać, że bardzo dużo apeli i stanowisk kierowaliśmy, także za pośrednictwem Zarządu Związku Miast Polskich, do władz - mówiła w Poznaniu przewodnicząca Komisji, Magdalena Czarzyńska-Jachim.

Gros z tych działań dotyczyło tematyki dzieci, uczniów (sytuacji dzieci w szkołach), zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, w tym młodzieży LGBT+.

- To coś, co stanowi chyba największe wyzwanie dla nowego rządu, zwłaszcza gdy patrzymy na tragiczne statystyki i kryzys psychiatrii – powiedziała przewodnicząca Komisji.- Czeka nas odbudowanie systemowego wsparcia i finansowania organizacji pozarządowych zajmujących się zdrowiem psychicznym młodych ludzi.

Z inspiracji Komisji Związek Miast Polskich, a także miasta w nim zrzeszone, podjęły się promocji projektu Fundacji UNAWEZA pn. Młode głowy – otwarcie o zdrowiu psychicznym.

Drugi obszar, którym bardzo intensywnie zajmowała się Komisja, to równouprawnienie kobiet. Sukcesem było zachęcenie wielu miast do podpisania Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym choć jest to niewątpliwie jedynie początek. Za tym powinien iść cały plan działań, które mają wyrównywać nierówne szanse, występujące wciąż w wielu obszarach życia i funkcjonowania samorządów.

Członkowie Komisji zastanawiali się także nad kwestią przemocy wobec kobiet i podjęli stanowisko w sprawie wypowiedzenie przez Polskę Konwencji Stambulskiej. Komisja Praw Człowieka i Równego Traktowania ZMP sformułowała ponadto rekomendacje dla miast w sprawie Kampanii o zgodzie, w ramach akcji „16 Dni Przeciw Przemocy ze względu na Płeć”, realizowanej przez CARE International in Poland. Przedstawiciele miast pracujący w tym gremium zobowiązali się także do promocji wniosków i rekomendacji z raportu „Teraz z Tobą koniec. Czarna Księga Ofiar Przemocy Domowej w Polsce 2021” - przygotowanego przez Niebieską Linię Instytutu Psychologii Zdrowia. Jedno z tegorocznych spotkań Komisji poświęcone było niemal w całości tematowi definicji gwałtu w Kodeksie karnym. Przepisy dotyczące gwałtu powinny być zmienione, ponieważ funkcjonują w naszej przestrzeni prawnej od prawie stu lat – zostały wprowadzone do kodeksu karnego w 1932 roku. Komisja przyjęła stanowisko w sprawie zmiany definicji gwałtu zawartej w art. 197 Kodeksu karnego. Zaapelowała w nim do władz centralnych o wprowadzenie zmiany, która uwzględniać będzie ratyfikowaną w 2015 r. Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, wskazującą, że do gwałtu dochodzi zawsze, gdy zabrakło świadomej i dobrowolnej zgody na każde obcowanie płciowe.

Komisja wystąpiła z wnioskiem do Zarządu Związku Miast Polskich w sprawie przygotowania analizy prawnej dotyczącej ustawowego umocowania Rad Kobiet i Rad Równego Traktowania, a także z Apelem do Posłanek RP w sprawie nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych z dnia 21 listopada 2008 r. oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, w kwestii uwzględnienia feminatywów w nazwach stanowisk.

W swoich pracach systematycznie wracała do tematu zdrowia i higieny menstruacyjnej (w tym przeciwdziałania ubóstwu menstruacyjnemu).

Członkowie komisji wiele uwagi poświęcili problemom osób transpłciowych i niebinarnych oraz tęczowych rodzin. Rozmawiali m.in. o ich sytuacji w kontekście spraw realizowanych przez Urzędy Stanu Cywilnego. Wsparli także Kampanię Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę pn. „LGBT + ja…”, zwracającą szczególną uwagę na trudną sytuację nastolatków LGBT+.

Komisja Praw Człowieka i Równego Traktowania Związku Miast Polskich przyjęła stanowisko w sprawie drugiej części podręcznika prof. Wojciecha Roszkowskiego „Historia i Teraźniejszość”. - Oceny przedstawione w treści podręcznika są krzywdzące dla różnych grup społecznych i naruszają art. 30 Konstytucji tj. zasady ochrony godności człowieka. Stwierdzenia zawarte w treści tego podręcznika, dotykają osoby należące do mniejszości, tj. migrantów, młodzież LGBT+, dzieci i młodzież wychowywane w rodzinach niepełnych – napisali członkowie Komisji w stanowisku.- W dobie głębokiego kryzysu psychicznego dzieci i młodzieży, gdy w Polsce aż 630 tys. dzieci potrzebuje stałego wsparcia specjalistów, a drugą najczęstszą przyczyną śmierci młodych ludzi w Europie jest samobójstwo, stanowczo sprzeciwiamy się dopuszczeniu do użycia w szkołach podręcznika, który stygmatyzuje i krzywdzi mniejszości, pogłębia problem nietolerancji i wykluczenia.

Powstało także Stanowisko Komisji w sprawie nauczania dzieci cudzoziemskich. Zostało ono zaakceptowanie przez Zarząd Związku i przesłane do MEiN.

Podczas grudniowego spotkania w Poznaniu oprócz podsumowań, członkowie Komisji jak zawsze podjęli kilka ważnych dla miast i ich mieszkańców tematów. Dr Anna Strzałkowska z Instytutu Miast Praw Człowieka zaprezentowała projekt pn. „Wzmacnianie systemowego podejścia do włączenia społecznego w samorządzie”, a Agnieszka Krzyśka, członkini Zespołu ds. wdrażania Karty Różnorodności w UM Poznania opowiedziała o Planie Równości Płci dla Miasta Poznania. Marta Mazurek, radna RM Poznania, wiceprzewodnicząca Komisji podjęła temat Równościowego Planu Działania dla Poznania oraz Pojęciownika Równościowego (prezentacja w załączeniu). Pojawił się też temat pierwszej pomocy psychologicznej w placówce oświatowej. Mówiła o tym psycholożka i psychoterapeutka, Małgorzata Rawska – Zajdel.

Członkowie i goście Komisji udali się do Centrum Szyfrów Enigma, gdzie zostały im zaprezentowane działania na rzecz równości prowadzone przez tą placówkę.

Przypomnijmy, że decyzję o utworzeniu Komisji Praw Człowieka i Równego Traktowania Zarząd Związku Miast Polskich podjął w listopadzie 2020 r. Do zakresu działania komisji należy m.in.: opiniowanie i przygotowanie stanowisk i wniosków dotyczących projektów aktów prawnych, wymiana doświadczeń, a także analizowanie stanu danej dziedziny. Stanowiska komisji są prezentowane na posiedzeniach Zarządu, który na ich podstawie przyjmuje niektóre stanowiska Związku. (epe)