W uzasadnieniu przynależności Kartuz do ZMP radni argumentowali, że członkostwo da Kartuzom szybki dostęp do informacji, kontakty między samorządami, a także platformę do nagłaśniania swoich problemów i opinii.

- Przesłaniem ZMP jest to, żeby wzmacniać ideę samorządu terytorialnego – mówiła podczas sesja Rady Miasta wiceburmistrz Sylwia Biankowska.- Związek Miast dla żadnego rządu nie jest wygodnym partnerem do rozmów, bo zawsze będzie on dbał o interesy samorządu.

- Nauka i wiedza kosztują, a przynależność do ZMP to jest tani dostęp do nich – mówił z kolei radny Jacek Wesołowski.- Na tym na pewno skorzystają nasi urzędnicy, nasi kierownicy wydziałów, którzy będą mogli uczestniczyć w różnych konferencjach i spotkaniach.

Kartuzy określane są mianem Stolicy Kaszub. Są jednym z najpiękniejszych miejsc Szwajcarii Kaszubskiej. Ponad połowa obszaru gminy z prawie 20 tys. ha powierzchni porośnięta jest lasami, a kolejne 5% powierzchni zajmują jeziora. Kartuzy są jedynym miastem w Polsce, do którego z każdej strony wjeżdża się przez pięknie zachowane lasy.

Gmina Kartuzy jest dobrze skomunikowana z Trójmiastem i sąsiednimi powiatami, stanowi doskonałe miejsce do organizowania aktywnej turystyki. Kartuzy – stolicę Kaszub wyróżnia szczególna dbałość mieszkańców o zachowanie i promocję kaszubskiej kultury. Widać to np. na odnowionym kartuskim Rynku, gdzie motywy kaszubskie wpisano w elementy małej architektury. Szczególną wartość stanowi język kaszubski, który można usłyszeć na ulicach Kartuz. Język kaszubski obecny jest również w Muzeum Kaszubskim im. Franciszka Tredera, prezentującym bogate zbiory etnograficzne.

Jednym z najcenniejszych zabytków miasta jest XIV wieczna gotycka świątynia – obecnie Kolegiata, będąca świadectwem działalności na tym terenie zakonu Kartuzów. Charakterystycznym znakiem kartuskiej świątyni jest dach w kształcie wieka trumny symbolizujący ideę życia zakonnego ojców Kartuzów zawierającą się w słowach „memento mori” – „pamiętaj o śmierci”.

Początki Kartuz sięgają XIV wieku. W 1381 r. sprowadzano tu zakonników, kartuzów, którzy pod okiem pierwszego przeora, saksończyka Johannesa Deterhusa, rozpoczęli budowę klasztoru. Kościół po licznych przebudowach zachował się do dnia dzisiejszego i stanowi bezcenne bogactwo kulturowe Kartuz.

Prawa miejskie wieś Kartuzy uzyskała 29 marca 1923 r. W lipcu tego samego roku Kartuzom nadano oficjalnie herb według projektu wybitnego działacza kaszubskiego oraz pisarza i poety, także lekarza, Aleksandra Majkowskiego. W 1998 roku miejscowość stała się stolicą powiatu obejmującego osiem gmin. Cztery lata później, na mocy decyzji Stolicy Apostolskiej, św. Brunon stał się patronem Kartuz.

W przyszłym roku Kartuzy będą obchodzić jubileusz 100-lecia praw miejskich.