Dokument w załączeniu to garść wskazówek i pomysłów przygotowanych przez ekspertki i  ekspertów z organizacji, które od przynajmniej 10 lat pracują z migrantami i migrantkami obecnymi w Polsce. Zawiera on sugestie i dobre praktyki dotyczące ich integracji, wskazując:

(1) co działa lub może zadziałać;

(2) czego warto unikać, bo praktyka pokazuje, że nie zadziała i może tworzyć kolejne problemy; 

(3) gdzie są potencjalne sojusze oraz możliwości, z których można skorzystać, a gdzie są niebezpieczeństwa, których warto uniknąć.

Autorzy opracowania piszą: 

Chcielibyśmy zaprosić Państwa do myślenia o osobach przyjeżdżających jako o nowych mieszkańcach i mieszkankach. Nie gościach czy uchodźcach, ale osobach, które współtworzą społeczność - nawet jeśli nie osiedlą się w danej miejscowości na dłużej.

Wiele rozwiązań będzie obecnie tworzonych, co oczywiste, dla osób uciekających z Ukrainy. Ale tworząc rozwiązania na poziomie lokalnym warto myśleć szerzej - o kolejnych osobach z innych państw, które mogą w nie wejść i z nich skorzystać. Bo takie pojawią się na pewno.

Zachęcamy i zapraszamy to myślenia systemowego i długoterminowego, które będzie trwało i procentowało.

Zdajemy sobie sprawę, że to na samorządy spadnie największy ciężar integracji nowo przybyłych osób. Na nie bowiem rząd scedował bardzo wiele obowiązków.