Z inicjatywy prezydenta Ełku na ostatniej sesji Rada Miasta podjęła uchwałę w sprawie apelu skierowanego do rządu Rzeczpospolitej Polskiej.

W 2019 r. polski rząd przyjął regulacje prawne niekorzystne z punktu widzenia samorządów. W wyniku podjętych decyzji z jednej strony ograniczone zostały dochody samorządów, a z drugiej - zwiększone ich wydatki, w tym na utrzymanie oświaty. Zaproponowany przez prezydenta Ełku (członek zarządu ZMP) i przyjęty przez Radę Miasta Ełku apel ma na celu wykazanie negatywnych skutków rządowych decyzji, a także wezwanie rządu do podjęcia działań zapewniających zasilanie finansowe do odpowiednio nałożonych na samorządy zadań (w perspektywie roku 2020 i lat następnych). W apelu zwrócono także uwagę na konieczność rozpoczęcia przez rząd prac legislacyjnych przywracających stabilność finansów samorządowych.

Regulacje przyjęte przez rząd w 2019 r. w niestety w dużym stopniu pogarszają sytuację finansową samorządów, gdzie następuje spadek wpływów podatkowych, a część oświatowa subwencji ogólnej nie pokrywa rządowych podwyżek dla nauczycieli. W rezultacie samorządy w znacznym stopniu pokrywają z własnych budżetów wydatki związane z utrzymaniem oświaty.

W 2019 roku ełcki samorząd na utrzymanie oświaty (w tym wyższe wynagrodzenia nauczycieli zadeklarowane przez rząd) dołożył z własnego budżetu kwotę ponad 38,5 mln zł. Natomiast budżet na 2020 rok zakłada z kolei, że dokładka z budżetu miasta będzie wynosiła ponad 48,4 mln zł.

W apelu skierowanym do rządu, samorząd miasta Ełku złożył propozycję zmian, które przyczyniłyby się do poprawy sytuacji:

• zwiększenie udziałów samorządów miejskich w podatku PIT (obecnie to 38,16%),
• zastąpienie określonej części oświatowej subwencji ogólnej dotacją celową, która podwyższyłaby w 100% wynagrodzenia nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi. Samorząd zaś ponosiłby koszty wydatków związanych z utrzymaniem obiektów, zakupami i wyposażeniem. W opinii samorządu miasta Ełku państwo, w ramach rządowych programów powinno wspierać również finansowo budowę nowych szkół i przedszkoli. Obecnie np. miasto rozbudowuje Szkołę Podstawową nr 5 o blok szkolny, przedszkolny i żłobkowy za kwotę 20 mln zł – wyłącznie ze środków własnych.

Konieczność finansowania z budżetów samorządów zadań, np. utrzymanie oświaty, ogranicza możliwość realizacji przez samorządy nowych, potrzebnych i oczekiwanych przez mieszkańców inwestycji, w tym przewidzianych w programach dofinansowywanych m.in. przez Unię Europejską. Skutki odczuwa też miasto Ełk. Przy projektowaniu budżetu na 2020 roku zaistniała konieczność rezygnacji z realizacji (lub przesunięcia terminów) wcześniej zaplanowanych działań i inwestycji.