Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i Bank Gospodarstwa Krajowego podpisały 5 kwietnia w Poznaniu umowę na wsparcie zielonych inwestycji w miastach z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO).

Nabór do programu rusza od 5 kwietnia br. i potrwa do III kwartału 2026 r. Będzie miał charakter otwarty i ciągły do momentu wyczerpania środków.

W polskich miastach mieszka 60 proc. ludności całego kraju. Uruchomiony program wsparcia to odpowiedź na problemy, z jakimi borykają się ich mieszkańcy. Chodzi m.in. o walkę ze złą jakością powietrza, dostęp do wody, terenów zielonych czy wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE).

Wsparcie na rozwój zielonych miast sfinansuje Instrument Zielonej Transformacji Miast (IZTM). Środki pochodzą z części pożyczkowej KPO i będą udzielane w formie bardzo preferencyjnych pożyczek, z możliwością umorzenia. Będą się mogły o nie ubiegać się m.in. samorządy, przedsiębiorcy, spółki komunalne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, uczelnie, czy instytucje kultury.

- Są to ogromne środki na inwestycje w ocieplenie budynków, oczyszczalnie ścieków, w ścieżki rowerowe, parki, miejsca rekreacyjne i na nowoczesną, czystą energię, czyli wszystko to, co powoduje, że miasto jest czyste, przyjazne, zielone, nowoczesne. Pieniądze trafią przede wszystkim do samorządów, ale mogą o nie ubiegać się także spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy. Stwarzamy bardzo duże możliwości transformacji w miastach, a także w ich otoczeniu. O wsparcie będą mogły ubiegać się związki gmin, gminy miejsko-wiejskie, które są w tak zwanym funkcjonalnym obszarze miast - wyjaśnia Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz minister funduszy i polityki regionalnej.

Instrument Zielonej Transformacji Miast – na co?

Wsparcie zielonej i energetycznej transformacji miast to główny cel inwestycji realizowanych z Instrumentu Zielonej Transformacji Miast. Miasta otrzymają środki na:

• finansowanie określonych typów inwestycji wpływających na „zazielenienie” terenów miejskich;
• łagodzenie zmian klimatu i adaptację do nich;
• bardziej efektywne wykorzystanie zasobów;
• zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń;
• przeciwdziałanie utracie różnorodności biologicznej;
• rewitalizację budynków i przestrzeni miejskich.

Z pożyczki wspierającej zieloną transformację miast będzie można sfinansować m.in. budowę czy rewitalizację parków, przygotowanie terenów zielonych, inwestycje w samorządowe OZE, zeroemisyjny transport publiczny (np. zakup pojazdów, budowa torów tramwajowych), termomodernizację, sieci wodociągowe i kanalizacyjne.

Wsparcie dotyczy projektów realizowanych w miastach. Może też objąć inwestycje na terenach należących do miejskiego obszaru funkcjonalnego – chodzi np. o budowę torów tramwajowych łączących miasto z podmiejską miejscowością.